مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای بوشهر در گفتگو با خبرگزاری مهر اظهار کرد: کاهش چشمگیر بارندگی در استان بوشهر طی پاییز سال آبی جاری، فصل خشکی را برای این استان رقم زده است که همچنان در آغاز فصل زمستان ادامه دارد.
امید آزادی جو عنوان کرد: طبق آمار و اطلاعات ثبتشده از شبکه پایش در سطح استان، میانگین بارشها تاکنون تنها به 39 میلیمتر رسیده است، در حالی که طبق دادههای بلندمدت، میزان بارش استان در مدت مشابه معمولاً 108 میلیمتر بوده است.
وی تصریح کرد: این اختلاف بارش، نشانگر کاهش 64 درصدی میزان بارندگی در مقایسه با دورههای مشابه سالهای گذشته است.
توزیع نامتعادل بارشها در استان
آزادی جو با اشاره به عدم توازن توزیع بارندگی در استان بوشهر گفت: این کاهش شدید بارندگی به طور غیر یکنواختی در مناطق مختلف استان توزیع شده است. در شمال استان، میانگین بارشها حدود 63 میلیمتر بوده، در حالی که در جنوب استان این میزان به تنها 19 میلیمتر کاهش یافته است.
وی اضافه کرد: این توزیع نابرابر بارشها به ویژه در مناطق جنوبی که زراعت آبی به میزان قابل توجهی فعال است، اثرات منفی شدیدی بر منابع آب زیرزمینی برجای گذاشته است.
نقاط با بیشترین و کمترین بارشها
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای بوشهر اظهار کرد: در بررسی دقیقتر ایستگاههای ثبت بارش، بیشترین بارشها در ایستگاههای رودفاریاب و بزپر در شهرستان دشتستان به ترتیب با 136 و 106 میلیمتر ثبت شده است.
آزادی جو گفت: در مقابل، کمترین میزان بارشها در نواحی کرانهای و پسکرانهای جنوبی استان، نظیر دیر، عسلویه، کنگان و جم، به ترتیب 1.5، 1.5، 6 و 15 میلیمتر گزارش شده است. این تفاوتهای شدید در میزان بارشها در نقاط مختلف استان، نقش مهمی در شدت بحران منابع آبی ایفا کرده است.
کاهش ۸۰ درصدی روانابها و اثرات منفی بر منابع آب زیرزمینی
وی کاهش آورد رودخانه های استان بوشهر را هشدار آمیز خواند و عنوان کرد: تجزیه و تحلیل وضعیت منابع آبی استان نشان میدهد که میزان رواناب و حجم آورد رودخانهها تا تاریخ جاری نسبت به درازمدت، 80 درصد کاهش یافته است.
امید آزادی جو بیان کرد: این کاهش شدید روانابها باعث شده تا منابع آب زیرزمینی استان دچار فشار مضاعفی شوند.
این مقام مسئول تصریح کرد: بررسی منابع آب زیرزمینی استان نیز نشانگر وضعیت بحرانی این ذخایر آبی اندک است که همزمان با بهرهبرداری بیرویه از آنها، به شدت در حال افت است . بررسی آمار نشان دهنده ی آن است که در همین سه ماه اخیر (که شروع فصل بارندگی کشور است) بیلان ذخایر آبی و بخصوص منابع آب زیرزمینی منفی بوده و می توان به نوعی اصطلاح "ناترازی" را برای آن به کار برد.
وضعیت بحرانی آبخوانها و کسری مخزن آبی استان
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای بوشهر گفت: از نظر آمار منابع آب زیرزمینی، اکثر آبخوانهای استان بوشهر نظیر باغان، ریز، جم، آبدان، دشت پلنگ، بوشکان و دهرود-تنگ ارم حتی در فصل پرباران سال نیز با افت سطح آب مواجه هستند.
آزادی جو اظهار کرد: طی سال آبی گذشته در بسیاری از این مناطق، سطح آب سفرههای زیرزمینی تا نزدیک به 0.5 متر کاهش یافت، که این میزان افت سطح آب امسال طی سه ماه نخست سال آبی نیز در بعضی دشتها تکرار شده است. بر اساس برآوردها، تخلیه سالانه آبخوانهای استان بوشهر تقریباً 400 میلیون متر مکعب است، که در نتیجه آن کسری مخزن مستمر 28 میلیون متر مکعبی در سال تجربه میشود.
تأثیر برداشت بیرویه بر منابع آب زیرزمینی و نیاز به برنامهریزی جدید
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای بوشهر اظهار کرد: در ادامه روند کاهش ذخایر آبی و در امتداد این تجربه خسارت بار زیست محیطی، همچنان بدون توجه به آثار آن، برداشت بی رویه و فشار بیشتر بر "سهم زیست محیطی آبخوان" در حال وقوع است. این وضعیت، عملاً توان اکولوژیکی محیط زیست استان را تضعیف کرده و قدرت خود پالایی منابع آبی را تقریباً از بین برده است.
وی یادآور شد: با توجه به روند کاهش بارندگی و افت ذخایر آبی در استان بوشهر، به ویژه در سالهای کم بارش، لازم است که برنامهریزیهای دقیق و جدی در حوزه مصرف آب، به ویژه در بخش کشاورزی، صورت گیرد.
امید آزادی جو گفت: این برنامهریزی باید با در نظر گرفتن میزان نزولات جوی و حجم تغذیه منابع آب، برای سالهای کمبارش و در راستای مدیریت بهینه منابع آبی انجام گیرد.
وی در پایان عنوان کرد: در شرایط کنونی، توجه به اصول مدیریت مصرف آب در تمامی حوزهها و کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی، می بایست از اولویتها و راهبردهای اساسی مدیریت بحران منابع آبی در استان بوشهر باشد.
