مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای بوشهر در گفتگو با شبکه خبری آب ایران مطرح کرد؛
علی محمدی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار شبکه خبری آب ایران با اشاره به اهمیت راهبردی سد باغان گفت: سد باغان به‌عنوان یکی از طرح‌های مهم و زیرساختی استان بوشهر، علاوه بر تأمین پایدار آب شرب برای شهرها و روستاهای شهرستان‌های جم و دشتی، نقش حیاتی در کنترل و مهار سیلاب‌های فصلی رودخانه باغان دارد.
وی افزود: در حال حاضر منبع اصلی تأمین آب شهرستان جم، منابع آب زیرزمینی است که این موضوع دشت‌های جم و ریز را در وضعیت ممنوعه بحرانی قرار داده است. احداث سد باغان با ذخیره‌سازی رواناب‌ها و تأمین آب از منابع سطحی، مانع افت بیشتر سطح سفره‌های زیرزمینی می‌شود و وضعیت دشت‌های ممنوعه و بحرانی منطقه را بهبود می‌بخشد.
تأمین آب شرب و کشاورزی جنوب استان بوشهر
محمدی با اشاره به اهداف چندمنظوره این طرح افزود: اختصاص سالانه بیش از ۲۰ میلیون مترمکعب آب شرب و حدود پنج میلیون مترمکعب آب کشاورزی از محل این سد، ضمن تقویت تولید و اشتغال محلی، امنیت آبی صنایع و بخش کشاورزی را تضمین می‌کند. سد باغان بر روی رودخانه باغان، از سرشاخه‌های رودخانه مند و در ۱۲ کیلومتری غرب شهر انارستان احداث شده است و علاوه بر تأمین آب، نقشی کلیدی در مهار سیلاب‌های منطقه ایفا می‌کند.
وی ادامه داد: این سد از نوع بتن غلتکی (RCC) با حجم مخزن ۳۲ میلیون مترمکعب و ارتفاع ۵۸ متر است. عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۹۷ آغاز شد و بدنه اصلی سد اکنون به‌طور کامل پایان یافته است. این پروژه از نظر زمان‌بندی و کیفیت اجرا، یکی از طرح‌های شاخص حوزه سدسازی کشور به شمار می‌آید.
تأمین مالی از محل فاینانس خارجی با مشارکت چین
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای بوشهر درباره روش تأمین مالی این طرح توضیح داد: این پروژه با استفاده از فاینانس خارجی اجرا شد. در این شیوه، ۱۵ درصد از منابع مالی توسط دولت ایران تأمین و ۸۵ درصد آن از طریق فاینانسر خارجی پرداخت می‌شود. در روند اجرای پروژه، با توجه به پیشرفت فیزیکی کار، پرداخت‌های مالی به مجری ایرانی انجام می‌شود. در پروژه سد باغان، فاینانسر از کشور چین بود و به‌عنوان تأمین‌کننده مالی از طریق سرمایه‌گذاری مستقیم مشارکت داشت.
وی افزود: کل سرمایه‌گذاری طرح معادل ۳۲۳ میلیون یوان از محل فاینانس خارجی و ۳۰۰ میلیارد تومان منابع داخلی است. خوشبختانه با بهره‌گیری از تکنولوژی روز در ساخت سدهای RCC و اجرای منظم مطابق برنامه زمان‌بندی، پروژه در مدت دو سال به مرحله آبگیری رسید و هم‌اکنون مراحل تکمیلی آن در حال انجام است. در صورت تأمین منابع باقی‌مانده، این سد تا پایان سال جاری به بهره‌برداری کامل خواهد رسید.
پیشرفت ۹۲ درصدی خط انتقال آب باغان
محمدی در تشریح جزئیات طرح انتقال آب گفت: خط انتقال آب باغان به طول ۲۸ کیلومتر تاکنون ۹۲ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. این طرح با هزینه‌ای بالغ بر ۴۵۰ میلیارد تومان در حال تکمیل است و شامل دو مخزن ذخیره با مجموع ظرفیت شش هزار مترمکعب و دو ایستگاه پمپاژ برای انتقال آب به نقاط هدف می‌شود. همچنین خط انتقال به مخزن شهر انارستان آماده بهره‌برداری است و اجرای خط انتقال ریز به طول ۳.۵ کیلومتر با برآورد ۱۸ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در حال انجام است.
وی ادامه داد: در بخش تأسیسات جانبی، خط انتقال برق به طول ۳۲ کیلومتر طراحی شده که تاکنون ۱۶ کیلومتر آن پایه‌گذاری شده است. همچنین حوضچه‌های پیش‌تصفیه با حجم پنج هزار مترمکعب حدود ۴۰ درصد پیشرفت داشته‌اند. تاکنون ۳.۵ میلیون مترمکعب آب پشت سد باغان ذخیره شده و با آغاز بارش‌های سال آبی جدید، این میزان افزایش خواهد یافت تا تأمین مطمئن آب شرب و کشاورزی منطقه تضمین شود.
بند تنظیمی باغان و نقش آن در مدیریت منابع آب
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای بوشهر در ادامه گفت: یکی از طرح‌های مکمل این پروژه، بند تنظیمی باغان است که با سازه بتنی CMD و ارتفاع ۲۵ متر احداث می‌شود. این بند سالانه تا ۸ میلیون مترمکعب آب تنظیم‌شده را به بخش‌های شرب و کشاورزی شهرستان دشتی تخصیص می‌دهد. این طرح با هزینه‌ای بالغ بر ۲۵۰ میلیارد تومان علاوه بر تقویت زیرساخت‌های آبی، نقش مؤثری در کنترل سیلاب‌ها و مدیریت یکپارچه منابع آب منطقه دارد.
اجرای هم‌زمان سد دشت پلنگ با همان مدل تأمین مالی
محمدی در بخش دیگری از گفت‌وگو به پروژه سد دشت پلنگ اشاره کرد و گفت: پروژه سد دشت پلنگ نیز دقیقاً با همان مدل فاینانس چین در حال اجراست. این طرح در شهرستان دشتی واقع شده و با حجم مخزن ۱۵۰ میلیون مترمکعب، بزرگ‌تر از سد باغان است. هدف اصلی این سد، تأمین آب شرب شهرستان‌های دشتی، کنگان و عسلویه است. بخشی از آب آن نیز برای اراضی کشاورزی دشتی تخصیص می‌یابد. تاکنون بیش از ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی در این پروژه حاصل شده است.
وی ادامه داد: در این پروژه نیز بخشی از فاینانس به‌صورت تجهیزات و بخشی نقدی تأمین شده است، اما به دلیل مشکلات اداری و بروکراسی داخلی از جمله مسائل مربوط به وزارت صمت و گمرک، روند تحویل تجهیزات با تأخیر مواجه شد. در غیر این صورت، این طرح نیز می‌توانست مانند سد باغان در مدت دو سال تکمیل شود.
رتبه بتن برتر کشور برای سد باغان
محمدی با اشاره به کیفیت اجرای سد باغان اظهار کرد: از نظر کیفی نیز این پروژه در سال گذشته موفق به کسب رتبه "بتن برتر کشور" از انجمن بتن ایران شد و تندیس بتن برتر به مجموعه کارفرما و عوامل اجرایی پروژه اهدا شد. از این جهت، سد باغان را می‌توان جزو معدود طرح‌هایی دانست که از لحاظ زمان‌بندی، کیفیت و روش تأمین مالی در سطح کشور نمونه محسوب می‌شود.
وضعیت منابع آبی استان بوشهر و مدیریت بحران کم‌آبی
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای بوشهر در ادامه درباره وضعیت منابع آبی استان گفت: استان بوشهر در سال آبی گذشته با کاهش ۵۲ درصدی بارش‌ها مواجه بود و در زمره سه استان خشک کشور قرار گرفت. با وجود این، با مدیریت مناسب منابع و بهره‌گیری از آب‌های شور و آب‌شیرین‌کن‌های ساحلی، بخش شرب و کشاورزی بدون تنش آبی سپری شد. اکنون نیز هماهنگی‌های لازم با جهاد کشاورزی و کارگروه ماده ۱۱ استان در حال انجام است تا با مدیریت نوبت‌بندی آبیاری، از بروز بحران در سال جاری جلوگیری شود.
وی افزود: در بخش صنعت نیز بیش از ۹۰ درصد صنایع بزرگ استان از منابع آب غیرمتعارف مانند آب دریا استفاده می‌کنند و تنها صنایع کم‌آب‌بر روی خطوط آبرسانی قرار دارند. در مجموع، حدود ۹۲ درصد مصرف آب استان در بخش کشاورزی، شش درصد در صنعت و بقیه در شرب است.
محمدی خاطرنشان کرد: در استان بوشهر کشاورزی بیشتر مبتنی بر نخلستان است و چون زراعت گسترده‌ای نداریم، ممنوعیت کشت اعمال نمی‌شود، اما در دوره‌های کم‌آبی، میزان آب‌دهی نوبت‌بندی می‌شود. نخلستان‌ها مقاومت نسبی در برابر کم‌آبی دارند، اما میزان بهره‌وری محصول متناسب با حجم آب رهاسازی شده تغییر می‌کند.
